Kannabinoidy kontrolują wiele podstawowych procesów zachodzących w naszym ciele. Praktycznie całe ciało jest nasycone receptorami kannabinoidowymi. Receptory te mogą modulować wiele procesów wewnątrzkomórkowych, w zależności od tego, który kannabinoid tam zalega. Zasadniczo rozróżnia się działanie agonistyczne i antagonistyczne na te receptory.
Działanie agonistyczne oznacza działanie aktywujące, a działanie antagonistyczne hamujące. Jednym z pierwszych odkrytych kannabinoidów był anandamid. Jest to prawdopodobnie najbardziej znany endokannabinoid. Z biegiem lat odkrywano coraz więcej endogennych kannabinoidów i zaczęto rozumieć, jak ważny jest system kannabinoidowy organizmu dla niezliczonych funkcji życiowych. Dość nieznanym endokannabinoidem jest wirodamina.
Przeciwnik Anandamidu
Anandamid jest agonistą receptora CB1. Z kolei wirodamina wykazuje działanie antagonistyczne w stosunku do receptora CB1 oraz działanie agonistyczne w stosunku do receptora CB2. Zatem odwraca działanie anandamidu.
Każdy proces w ludzkim ciele, który jest kontrolowany przez układ endokannabinoidowy, jest w swojej mocy regulowany przez wiązania agonistyczne lub antagonistyczne z odpowiednimi receptorami. Na przykład intensywność reakcji zapalnej można kontrolować poprzez działanie agonistyczne lub antagonistyczne na receptory CB2 w komórkach odpornościowych biorących udział w procesie.
Ale uczucia, takie jak szczęście czy uśmierzenie bólu, są również w ten sam sposób kontrolowane. Anandamid działając agonistycznie na receptory CB1 w mózgu przede wszystkim w celu złagodzenia bólu lub szczęścia.
Kiedy ten efekt nie jest już potrzebny, do gry wkracza jego przeciwnik – wirodamina, niwelując efekt antagonistyczny anandamidu i stopniowo go eliminując. Innym efektem tego kannabinoidu jest to, że bierze udział w regulacji naczyń krwionośnych, głównie tych w płucach. Działa odprężająco i rozszerzająco.
Wiele kannabinoidów działa bezpośrednio na naczynia krwionośne i rozszerza je, co jest również powodem, dla którego wiele osób ma zaczerwienione oczy od palenia marihuany. Dokładna nazwa chemiczna wirodaminy to O-arachidonoiloetanoloamina. Jest ona wytwarzana w organizmie w wyniku reakcji kwasu arachidonowego i etanoloaminy.
Wirodamina znajduje się głównie w hipokampie, ale zasadniczo także w każdej tkance obwodowej. Podczas gdy anandamid został odkryty jako pierwszy naturalny kannabinoid w organizmie w 1992 roku, wirodhamina jest znana dopiero od 2002 roku.
Ważna Funkcja w Komórkach Wątroby
Badanie przeprowadzone w klinice uniwersyteckiej w Bonn w 2010 roku wykazało, że wirodamina odgrywa również kluczową rolę w komórkach wątroby. Wykazano, że wirodamina powoduje śmierć komórek w tzw. komórkach gwiazdowych wątroby. Wątrobowe komórki gwiaździste są patologicznymi postaciami komórek wątroby, które są początkiem poważnych chorób wątroby.
Tak zwana aktywacja komórek gwiazdowych wątroby następuje w wyniku różnych czynników toksycznych, takich jak alkohol, leki hepatotoksyczne, a nawet produkty metaboliczne niektórych wirusów. To właśnie te komórki gwiezdne wątroby zabija wirodamina, wywołując wewnątrzkomórkowy stres oksydacyjny.
Zespół badawczy wyizolował komórki wątroby od szczurów, a następnie za pomocą specjalnej techniki barwienia obserwował śmierć komórek gwiezdnych wątroby, bezpośrednio zależną od stężenia wirodaminy. Można założyć, że ten zupełnie nieznany kannabinoid odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowia wątroby.
Bez tego wybiórczego zabijania zdegenerowanych komórek wątroby znacznie łatwiej byłoby rozwinąć zagrażającą życiu marskość wątroby. Właśnie dzięki tym wyrafinowanym mechanizmom samoleczenia wątroba jest jednym z regenerujących się narządów ciała. W ten sposób można do pewnego stopnia naprawić uszkodzenia toksyczne i zapalne.
Potencjalne Korzyści Medyczne w Przyszłości
Zespół naukowców uważa, że ze względu na bardzo wybiórcze działanie eliminujące zdegenerowane komórki wątroby, które całkowicie oszczędza zdrowe komórki, wirodamina w przyszłości może odgrywać większą rolę w medycynie. Ten kannabinoid może w przyszłości stać się materiałem wyjściowym do opracowania nowych leków antyfibrogenowych, czyli przeciwwłóknistych. Antyfibrogen oznacza, że hamuje zwłóknienie w wątrobie.
Zwłóknienie jest procesem prowadzącym do patologicznej zmiany w wątrobie, gdy wątrobowe komórki gwiezdne nie są już wystarczająco zwalczane przez organizm. Z tego zwłóknienia może rozwinąć się marskość wątroby lub rak wątroby. Jeśli zrozumiemy proces, który ten kannabinoid wykonuje w celu wyeliminowania tych zdegenerowanych komórek, będziemy mogli użyć tego podstawowego procesu biochemicznego jako szablonu do opracowania nowych leków.